ชื่อโครงการวิจัย
การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชียตะวันออก
ผู้วิจัย
รองศาสตราจารย์ ดร.ประภัสสร์
เทพชาตรี
ปีที่ได้รับทุน
2545
แหล่งทุน
สถาบันเอเชียตะวันออกศึกษา
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้ได้วิเคราะห์ถึงทางเลือกและรูปแบบต่าง ๆ
ของการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชียตะวันออก
โดยพยายามที่จะวิเคราะห์ถึงทางเลือกที่น่าจะให้ประโยชน์ต่อไทยมากที่สุด
และเสนอแนะแนวทางการดำเนินการเพื่อนำไปสู่การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจในรูปแบบที่มีความน่าจะเป็นไปได้
และจะเป็นประโยชน์ต่อไทยมากที่สุด
สำหรับทางเลือกที่ 1
คือ กรอบการประชุมเอเปค อาจสรุปได้ว่าเอเปคนั้น
ถูกอภิมหาอำนาจอันดับหนึ่งของโลกคือ สหรัฐฯครอบงำมาโดยตลอด
ปัญหาสำคัญของเอเปค คือ การขาด Identity
นำไปสู่การขาดวัตถุประสงค์ร่วมกัน ไม่รู้ว่าจุดมุ่งหมายสูงสุดของเอเปคจะพัฒนาไปเป็นอะไร
เอเปคจึงกลายเป็นเวทีที่อาจจะใหญ่เกินไป สำหรับทางเลือกที่ 2
คือ กรอบการประชุม Asia Cooperation Dialogue
หรือ ACD
ซึ่งก็มีปัญหาหลายเรื่องด้วยกัน
ในการที่จะพัฒนาให้เป็นกรอบที่มีความหมายในอนาคต
โดยเฉพาะการขาดการสนับสนุนจากประเทศต่าง ๆ ในเอเชีย เวที ACD
อาจจะเหมือนเอเปค
ที่ใหญ่เกินไปที่จะมีบทบาทที่มีความหมาย จริง ๆ
แล้วไทยเราน่าจะพัฒนากรอบความร่วมมือที่มีอยู่แล้ว คือ อาเซียน+3
ให้กระชับแน่นแฟ้นเสียก่อน เอาอาเซียนเป็นแกน
แล้วค่อยหว่านล้อมให้อาเซียนเห็นด้วยกับข้อเสนอ ACD
ทำให้เป็นข้อเสนอของอาเซียน แล้วค่อนขยายอาเซียน+3
ออกไป สำหรับทางเลือกที่ 3
คือ
การจัดทำเขตการค้าเสรีทวิภาคีระหว่างประเทศต่าง ๆ ใน ภูมิภาคเอเชีย
ซึ่งตั้งอยู่บนสมมติฐานที่ว่า เขตการค้าเสรีทวิภาคีระหว่างประเทศต่าง ๆ
ในที่สุดจะขยายตัวเป็นเครือข่ายของเขตการค้าเสรีไปทั่วทั้งภูมิภาคเอเชีย
แต่ผู้วิจัยมีความเห็นว่า สมมติฐานดังกล่าวคงเป็นไปได้ยาก
ดังนั้น
ผู้วิจัยจึงมีความเห็นว่า ทางเลือกที่ 4 คือ
กรอบการประชุมอาเซียน+3
น่าจะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด และเป็นไปได้มากที่สุด
โดยไทยน่าจะมีนโยบายในเชิงรุก
และเข้าไปมีบทบาทในกระบวนการของการพัฒนากรอบความร่วมมืออาเซียน+3
นี้
ฝ่ายไทยควรจะดำเนินยุทธศาสตร์ที่เรียกว่า ยุทธศาสตร์หลายช่องทาง
(multi-track strategy)
เข้าไปมีส่วนร่วมในกรอบเวทีต่าง ๆ พร้อม ๆ กันไปได้
แต่ประเด็นสำคัญก็คือว่า จะต้อง มีการจัดลำดับความสำคัญของเวทีเหล่านี้
โดยผู้วิจัยเห็นว่า ฝ่ายไทยควรจัดลำดับความสำคัญดังนี้ 1)
อาเซียน+3 2)เขตการค้าเสรีทวิภาคี
3) ACD 4) เอเปค
|