มนุษย์มีความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมอย่างแนบแน่นในอดีตปัญหาเรื่องความสมดุลของธรรมชาติตามระบบนิเวศยังไม่เกิดขึ้นมากนัก
ทั้งนี้เนื่องจากผู้คนในยุคต้น ๆ นั้น
มีชีวิตอยู่ใต้อิทธิพลของธรรมชาติ
ความเปลี่ยนแปลงทางด้านธรรมชาติและสภาวะแวดล้อมเป็นไปอย่างค่อยเป็นค่อยไป
จึงอยู่ในวิสัยที่ธรรมชาติสามารถปรับดุลของตัวเองได้
การเพิ่มของประชากร (Population
growth)
ปริมาณการเพิ่มของประชากรก็ยังอยู่ในอัตราทวีคูณ (Exponential
Growth)
เมื่อผู้คนมากขึ้นความต้องการบริโภคทรัพยากรก็เพิ่มมากขึ้นทุกทางไม่ว่าจะเป็นเรื่องอาหาร
ที่อยู่อาศัย พลังงาน
รวมทั้งการขยายตัวทางเศรษฐกิจและความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยี
(Economic Growth & Technological Progress)
ความเจริญทางเศรษฐกิจนั้นทำให้มาตรฐานในการดำรงชีวิตสูงตามไปด้วย
มีการบริโภคทรัพยากรจนเกินกว่าความจำเป็นขั้นพื้นฐานของชีวิต
มีความจำเป็นต้องใช้พลังงานมากขึ้นตามไปด้วย ในขณะ
เดียวกันความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยี
ก็ช่วยเสริมให้วิธีการนำทรัพยากรมาใช้ได้ง่ายขึ้นและมากขึ้น
สาเหตุหลักของปัญหาสิ่งแวดล้อมดังกล่าว
ก่อให้เกิดปัญหารุนแรงด้านสิ่งแวดล้อมขึ้นในเกือบทุกภูมิภาคของโลกและปัญหาดังกล่าวนี้
ก็มีลักษณะคล้ายคลึงกันในทุกประเทศทั้งที่พัฒนาแล้วและกำลังพัฒนา
เช่น
-
ปัญหาทางด้านภาวะมลพิษที่เกี่ยวกับน้ำ
-
ปัญหาทรัพยากรธรรมชาติที่เสื่อมสลายและหมดสิ้นไปอย่างรวดเร็ว
เช่น น้ำมัน แร่ธาตุ ป่าไม้ พืช สัตว์ ทั้งที่เป็นอาหารและ
ที่ควรจะอนุรักษ์ไว้เพื่อการศึกษา
-
ปัญหาที่เกี่ยวกับการตั้งถิ่นฐานและชุมชนของมนุษย์ เช่น
การวางผังเมืองและชุมชนไม่ ถูกต้อง ทำให้เกิดการแออัด
ใช้ทรัพยากรผิดประเภทและลักษณะ
ตลอดจนปัญหาแหล่งเสื่อมโทรมและปัญหาจากของเหลือทิ้งอันได้แก่มูลฝอย
สาเหตุหลักของปัญหาสิ่งแวดล้อมมีอยู่
2 ประการด้วยกัน คือ
1.
การเพิ่มของประชากร (Population growth)
ปริมาณการเพิ่มของประชากรก็ยังอยู่ในอัตราทวีคูณ (Exponential
growth)
เมื่อผู้คนมากขึ้นความต้องการบริโภคทรัพยากรก็เพิ่มมากขึ้นทุกทางไม่ว่าจะเป็นเรื่องอาหาร
ที่อยู่อาศัย พลังงาน
2.
การขยายตัวทางเศรษฐกิจและความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยี
(Economic Growth & Technological Progress)
ความเจริญทางเศรษฐกิจนั้นทำให้มาตรฐานในการดำรงชีวิตสูงตามไปด้วย
มีการบริโภคทรัพยากรจนเกินกว่าความจำเป็นขั้นพื้นฐานของชีวิตมีความจำเป็นต้องใช้พลังงานมากขึ้นตามไปด้วย
ในขณะเดียวกันความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยีก็ช่วยเสริมให้วิธีการนำทรัพยากรมาใช้ได้ง่ายขึ้นและมากขึ้น
ผลสืบเนื่องอันเกิดจากปัญหาสิ่งแวดล้อม คือ
1.
ทรัพยากรธรรมชาติร่อยหรอ
เนื่องจากมีการใช้ทรัพยากรกันอย่างไม่ประหยัด อาทิ
ป่าไม้ถูกทำลาย ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ ขาดแคลนน้ำ
2.
ภาวะมลพิษ (Pollution)
เช่น มลพิษในน้ำ ในอากาศและเสียง มลพิษในอาหาร
สารเคมี อันเป็นผลมาจากการเร่งรัดทางด้านอุตสาหกรรมนั่นเอง
ด้วยเหตุผลดังกล่าว
จึงทำให้สังคมโลกในยุคปัจจุบันกำลังให้ความสำคัญในเรื่องสิ่งแวดล้อมอันเป็นผลสืบเนื่องจากมลพิษต่าง
ๆ ไม่ว่าทางอากาศ ทางน้ำ การกำจัดของเสีย ฯลฯ
ได้ส่งผลกระทบต่อพลเมืองโลกอย่างมาก
เป็นแรงผลักดันให้สถาบันเอเชียตะวันออกศึกษาได้ตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว
ซึ่งอาจมีผลกระทบต่อ สังคม เศรษฐกิจ วัฒนธรรม
และการเมืองอันเป็นหัวข้อหลักของสถาบันฯ ในการศึกษา วิจัย
เพื่อใช้เป็นฐานข้อมูลของประเทศ
เพื่อนำความรู้มาใช้ประโยชน์ในการแก้ไข และ พัฒนาประเทศชาติ
ซึ่งประเด็นในเรื่องของปัญหาสิ่งแวดล้อมในภูมิภาค
ก็มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าประเด็นอื่น
ซึ่งหากได้ศึกษาควบคู่ไปกับการศึกษาในเรื่องของ สังคม
เศรษฐกิจ วัฒนธรรมและการเมืองแล้ว ก็อาจนำความรู้ดังกล่าวมาบูรณาการเพื่อแก้ไขปัญหาทางสังคมให้ดียิ่งขึ้น
|